فیزیک کوانتوم چیست ؟ ورود به جهان پنهان زیر پوست واقعیت جهانی که در آن ذرات نه تنها در یک مکان نیستند بلکه در چند مکان همزمان حضور دارند جهانی که در آن مشاهدهگر فقط تماشاگر نیست بلکه بخشی از نمایش است جهانی که در آن علیت به چالش کشیده میشود و آینده میتواند گذشته را تغییر دهد اینجا قلمرو فیزیک کوانتوم است قلمروی که قوانینش با آنچه در دنیای روزمره میشناسیم زمین تا آسمان فرق دارد آغاز یک انقلاب علمی که همه چیز را تغییر داد اوایل قرن بیستم دانشمندان با پدیدههایی مواجه شدند که با فیزیک نیوتونی قابل توضیح نبودند تابش جسم سیاه شکست نظریه کلاسیک را نشان داد ماکس پلانک برای حل این معما فرض کرد که انرژی بهصورت بستههای گسستهای به نام کوانتوم گسیل میشود انیشتین با توضیح اثر فوتوالکتریک نشان داد که نور میتواند مانند ذره عمل کند نه فقط موج و این آغاز شکستن دیوارهای فیزیک کلاسیک بود در دهههای بعد نیلز بور مدل اتمی خود را معرفی کرد که در آن الکترونها فقط در مدارهای خاصی میتوانند حرکت کنند و انرژی را بهصورت کوانتومی جذب یا گسیل میکنند ورنر هایزنبرگ اصل عدم قطعیت را مطرح کرد که میگفت نمیتوان همزمان مکان و سرعت یک ذره را با دقت کامل دانست شرودینگر با معادله موجی خود نشان داد که ذرات را باید با تابع موج توصیف کرد نه با مکان دقیق و این یعنی واقعیت در سطح کوانتومی چیزی نیست جز احتمال و پیشبینی مفاهیم کلیدی فیزیک کوانتوم که ذهن را منفجر میکنند برهمنهی یعنی یک ذره میتواند همزمان در چند حالت باشد تا زمانی که اندازهگیری شود و فقط یکی از آن حالتها واقعی شود درهمتنیدگی یعنی دو ذره میتوانند بهگونهای به هم مرتبط باشند که اگر یکی را تغییر دهی دیگری بلافاصله تغییر کند حتی اگر فاصلهشان هزاران کیلومتر باشد اصل عدم قطعیت میگوید که خود مشاهدهگر بخشی از سیستم است و عمل مشاهده نتیجه را تغییر میدهد یعنی واقعیت بهنوعی وابسته به آگاهی ماست دوگانگی موج-ذره یعنی نور و ماده میتوانند همزمان هم خاصیت موجی داشته باشند و هم خاصیت ذرهای بسته به اینکه چگونه آنها را اندازهگیری کنیم تونلزنی کوانتومی یعنی ذره میتواند از مانعی عبور کند که در فیزیک کلاسیک غیرممکن است و این پدیده در قلب فناوریهایی مثل میکروسکوپ تونلی روبشی و واکنشهای هستهای قرار دارد کوانتوم فقط تئوری نیست آینده است رایانههای کوانتومی در حال ظهورند و میتوانند مسائل پیچیدهای را در چند ثانیه حل کنند که ابررایانههای کلاسیک در برابرشان مثل ماشین حساب هستند این رایانهها میتوانند داروهای جدید کشف کنند مدلهای آبوهوایی را دقیقتر پیشبینی کنند الگوریتمهای هوش مصنوعی را به سطح جدیدی برسانند و حتی رمزنگاری فعلی اینترنت را بیاثر کنند رمزنگاری کوانتومی امنیت اطلاعات را به سطحی میرساند که هیچ هکری نتواند به آن نفوذ کند چون هرگونه تلاش برای شنود باعث تغییر در حالت کوانتومی میشود و بلافاصله قابل شناسایی است حسگرهای کوانتومی میتوانند میدانهای مغناطیسی و گرانشی را با دقتی باورنکردنی اندازه بگیرند و در پزشکی، زمینشناسی، و حتی اکتشافات فضایی انقلابی ایجاد کنند کوانتوم در زندگی روزمره همین حالا همینجا شاید فکر کنی کوانتوم فقط در آزمایشگاههاست اما همین الان هم در زندگی روزمرهات حضور دارد لیزرهایی که در CD و DVD استفاده میشوند GPS که بدون تصحیحهای کوانتومی دقتش به هم میریزد تلفنهای هوشمند که از ترانزیستورهایی استفاده میکنند که بر پایهی اثرات کوانتومی ساخته شدهاند MRI که با استفاده از اسپین هستهای تصویرسازی میکند و حتی ساعتهای اتمی که زمان را با دقتی بینظیر اندازه میگیرند کوانتوم و فلسفه واقعیت فیزیک کوانتوم فقط علم نیست بلکه فلسفه است چون ما را مجبور میکند دوباره به مفاهیمی مثل واقعیت علیت زمان و آگاهی فکر کنیم آیا واقعیت بدون مشاهدهگر وجود دارد آیا جهان مستقل از ذهن ماست یا ذهن ما بخشی از سازوکار جهان است آیا آینده میتواند گذشته را تغییر دهد آیا ما در یک جهان هستی زندگی میکنیم یا جهانهای موازی بینهایتی وجود دارند که در هرکدام نسخهای دیگر از ما زندگی میکند
